شیرآلات دستی

شیرآلات دستی ،شیرهایی هستند که به صورت دستی کار می کنند که در سیستم های کنترل سیال برا متوقف یا محدود کردن جریان مایعات یا گازها استفاده می شوند.

آنها با چرخاندن یا چرخاندن دسته یا اهرم با دست عمل می کنند که بدنه شیر را باز یا بسته می کند.

شیرآلات دستی معمولاً در لوله کشی، HVAC، صنعتی و کاربردهای فرآیندی که کنترل از راه دور یا خودکار مورد نیاز یا امکان‌پذیر نیست استفاده می شوند. آنها در انواع و اندازه های مختلف از جمله دریچه های توپی، شیرهای دروازه ای، شیرهای گلوب، سوپاپ های سوزنی و …. موجود هستند.

شیرآلات دستی از اجزای مهم در سیستم‌های لوله‌کشی صنعتی و ساختمانی هستند.

این شیرآلات برای کنترل جریان سیالات مختلف از جمله آب، گاز، نفت و مواد شیمیایی استفاده می‌شوند.

انتخاب و استفاده صحیح از شیرآلات دستی می‌تواند تاثیر زیادی بر کارایی، ایمنی و طول عمر سیستم‌های لوله‌کشی داشته باشد.

در ادامه به بررسی انواع مختلف شیرآلات دستی، کاربردهای آن‌ها و مزایای استفاده از هر کدام پرداخته می‌شود.

انواع شیرآلات دستی

شیر دروازه(Gate Valve): دریچه ای است که جریان سیال را با بالا بردن یا پایین آوردن یک دروازه یا گوه از مسیر جریان کنترل می کند.

• • این شیر برای باز و بسته کردن کامل جریان استفاده می‌شود و مناسب برای مواقعی است که نیاز به تنظیم دقیق جریان نیست.
  • کاربرد: معمولاً در سیستم‌های آب‌رسانی، نفت و گاز به کار می‌رود.

گلوب ولو (Globe Valve): دریچه ای که به سیال اجازه می دهد از طریق مکانیزم بسته شدن خط مستقیم از طریق یک دیسک (یا پلاگین) که می تواند توسط یک ساقه رزوه دار بالا یا پایین بیاید، عبور کند.

• • این نوع شیر برای تنظیم دقیق جریان سیال استفاده می‌شود. طراحی خاص آن باعث کاهش افت فشار در جریان می‌شود.
  • کاربرد: در سیستم‌هایی که نیاز به کنترل دقیق جریان دارند مانند صنایع شیمیایی و پتروشیمی کاربرد دارد.

شیر توپی(Ball Valve) شیری است که از یک دیسک توپی شکل برای کنترل جریان استفاده می کند و دارای یک اهرم یا دسته برای کنترل موقعیت توپ است.

• •  این شیر دارای یک توپ با سوراخ در وسط است که با چرخش آن جریان سیال قطع یا وصل می‌شود. سرعت عملکرد بالا و قابلیت اطمینان از مزایای این نوع شیر است.
  • کاربرد: در صنایع نفت و گاز، پتروشیمی و سیستم‌های آب‌رسانی.

شیر پروانه ای(Butterfly Valve): شیری است که از یک عنصر دیسکی شکل استفاده می کند که به منظور کنترل جریان حول محور مرکزی می چرخد.

1. • شیر پروانه‌ای دارای دیسکی است که با چرخش آن جریان سیال کنترل می‌شود. این شیرها سبک و کم‌هزینه هستند.
   • کاربرد: در سیستم‌های تهویه مطبوع، آب‌رسانی و فاضلاب استفاده می‌شود.

. Check Valve: شیری که به سیال اجازه می دهد فقط در یک جهت عبور کند و از جریان برگشتی جلوگیری می کند.
سوپاپ سوزنی: شیری است که دارای یک سوزن مخروطی است که برای ایجاد یک کنترل دقیق جریان به یک صندلی رزوه می شود.

شیر دیافراگمی (Diaphragm Valve): شیری که از یک دیافراگم انعطاف‌پذیر برای آب بندی شیر و کنترل جریان استفاده می کند.

1. • این شیر از یک دیافراگم برای تنظیم جریان استفاده می‌کند و مناسب برای سیالات خورنده و آلوده است.
   • کاربرد: در صنایع دارویی، غذایی و شیمیایی که نیاز به حفظ بهداشت و جلوگیری از آلودگی دارند.

Pinch Valve: شیری که جریان را با فشار دادن یک لوله یا آستین انعطاف‌پذیر با مکانیزمی در بالای شیر کنترل می کند.شیر زاویه ای: شیری است که با استفاده از صفحه ای عمود بر مسیر جریان، جهت جریان را 90 درجه تغییر می دهد.
شیر تخلیه فشار: شیری است که زمانی که فشار در یک سیستم از حد تعیین شده فراتر رفت، به طور خودکار باز می شود تا از سیستم در برابر فشار بیش از حد محافظت کند.

شیر سوزنی (Needle Valve): این شیر برای تنظیم دقیق و کنترل جریان‌های کم حجم استفاده می‌شود. طراحی خاص سوزنی شکل آن دقت بالایی را در تنظیم جریان فراهم می‌کند.

• • کاربرد: در صنایع آزمایشگاهی، دارویی و سیستم‌های دقیق کنترل جریان.

کاربرد شیرآلات دستی

شیرآلات دستی در مصارف صنعتی مختلفی استفاده می شوند مانند:

شیرهای جداسازی: از این شیرها برای جداسازی بخش های مختلف خطوط لوله، ماشین آلات یا سیستم ها از یکدیگر استفاده می شود. آنها برای اهداف تعمیر و نگهداری یا جلوگیری از جریان سیال در مواقع اضطراری استفاده می شوند.

شیرهای تنظیم: از این شیرها برای تنظیم دبی یا فشار سیالات در یک سیستم استفاده می شود. آنها اغلب در سیستم های HVAC، شبکه های توزیع آب و کارخانه های فرآوری شیمیایی استفاده می شوند.

شیرهای کنترل: این شیرها برای کنترل جریان سیالات در پاسخ به سیگنال خارجی استفاده می شوند. آنها اغلب در سیستم های خودکار که نیاز به کنترل دقیق دارند، مانند نیروگاه ها، پالایشگاه ها و خطوط لوله استفاده می شوند.

شیرهای تخلیه: این شیرها برای آزادسازی فشار اضافی یا جلوگیری از ایجاد خلاء در یک سیستم استفاده می شوند. آنها اغلب در فرآوری های شیمیایی، استخراج نفت و گاز و صنایع تولید برق استفاده می شوند.

شیرهای جلوگیری از جریان برگشتی: این شیرها برای جلوگیری از برگشت آب آلوده یا آلوده به منبع آب آشامیدنی استفاده می شود. آنها معمولا در سیستم های آب شهری، سیستم های آبیاری و سیستم های حفاظت آتش استفاده می شوند.

شیرهای چک: این شیرها به گونه ای طراحی شده اند که جریان سیال را تنها در یک جهت می دهد که از جریان برگشتی جلوگیری می کند و از تجهیزات پایین دست محافظت می کند. آنها اغلب در تصفیه خانه های آب، خطوط لوله و سیستم های اسپرینکلر آتش نشانی خودکار استفاده می شوند.

کاربرد شیرآلات دستی در صنایع

1. صنایع نفت و گاز:
   •  در صنایع نفت و گاز، شیرآلات دستی برای کنترل جریان نفت و گاز در خطوط انتقال و پالایشگاه‌ها استفاده می‌شوند.
   • ویژگی‌ها: این شیرآلات باید مقاوم به فشار و دمای بالا باشند و از جنس‌های مقاوم مانند فولاد ضد زنگ ساخته شوند.
2. صنایع پتروشیمی:
   •  در صنایع پتروشیمی، شیرآلات دستی برای کنترل جریان مواد شیمیایی و محصولات مختلف به کار می‌روند.
   • ویژگی‌ها: این شیرآلات باید مقاومت بالا در برابر خوردگی و واکنش‌های شیمیایی داشته باشند.
3. سیستم‌های آب و فاضلاب:
   •  در سیستم‌های آب‌رسانی و فاضلاب، شیرآلات دستی برای تنظیم و کنترل جریان آب و فاضلاب به کار می‌روند.
   • ویژگی‌ها: این شیرآلات معمولاً از مواد مقاوم به زنگ‌زدگی و خوردگی مانند PVC یا برنج ساخته می‌شوند.
4. صنایع غذایی و دارویی:
   •  در صنایع غذایی و دارویی، شیرآلات دستی برای انتقال و کنترل جریان مواد بهداشتی و حساس استفاده می‌شوند.
   • ویژگی‌ها: این شیرآلات باید از جنس‌های بهداشتی و مقاوم در برابر آلودگی ساخته شوند تا سلامت مواد حفظ شود.
5. صنایع شیمیایی:
   •  در صنایع شیمیایی، شیرآلات دستی برای کنترل جریان مواد شیمیایی خطرناک و خورنده به کار می‌روند.
   • ویژگی‌ها: این شیرآلات باید مقاومت بالا در برابر خوردگی و واکنش‌های شیمیایی داشته باشند.

مزایای استفاده از شیرآلات دستی

1. کنترل دقیق جریان:
   • توضیحات: بسیاری از شیرآلات دستی مانند شیرهای گلوب و سوزنی امکان تنظیم دقیق جریان را فراهم می‌کنند که برای کاربردهای حساس ضروری است.
2. دوام و طول عمر بالا:
   • توضیحات: استفاده از مواد با کیفیت و طراحی مقاوم، طول عمر شیرآلات دستی را افزایش داده و نیاز به تعویض و تعمیرات مکرر را کاهش می‌دهد.
3. نصب و نگهداری آسان:
   • توضیحات: شیرآلات دستی به دلیل طراحی ساده، نصب و نگهداری آسانی دارند که باعث کاهش زمان و هزینه‌های نصب و تعمیرات می‌شود.
4. قابلیت تحمل فشار و دما:
   • توضیحات: شیرآلات دستی از مواد مقاوم ساخته شده و توانایی تحمل فشار و دماهای بالا را دارند، که این ویژگی آن‌ها را برای استفاده در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی مناسب می‌سازد.
5. کاهش افت فشار:
   • توضیحات: طراحی مناسب برخی شیرآلات دستی مانند شیرهای گلوب، باعث کاهش افت فشار در سیستم‌های لوله‌کشی می‌شود که این ویژگی می‌تواند به بهبود کارایی سیستم کمک کند.

جمع بندی

نتیجه‌گیری

شیرآلات دستی یکی از اجزای کلیدی در سیستم‌های لوله‌کشی صنعتی و ساختمانی هستند. انتخاب صحیح این شیرآلات می‌تواند تاثیر زیادی بر کارایی، ایمنی و طول عمر سیستم‌های لوله‌کشی داشته باشد.

با توجه به نیازهای خاص پروژه و مشخصات فنی شیرآلات دستی، می‌توان سیستم‌های لوله‌کشی مطمئن و کارآمدی را طراحی و اجرا کرد.

توجه به مواد، نوع شیر و کاربرد مورد نظر از جمله عوامل مهمی هستند که باید در هنگام انتخاب شیرآلات دستی مورد توجه قرار گیرند.

شما می توانید انواع شیرآلات دستی را از کیاصنعت تهیه کنید.